Na czym polegają badania penetracyjne?

Sprawdzanie wytrzymałości metalu oraz jego dokładnej charakterystyki może być prowadzone różnymi metodami w zależności od potrzeb. Jednym z dostępnych rozwiązań jest wykonanie badań nieniszczących, które mogą być realizowane na wiele rozmaitych sposobów. Jednym z najpopularniejszych z nich jest badanie penetracyjne, które jest stosunkowo szybkie i łatwe do wykonania nawet w dość trudnych warunkach.

Do czego służą badania penetracyjne?

Badania penetracyjne należą do badań nieniszczących (NDT – Non Destructive Testing), a więc takich, które nie wymagają pobrania próbek lub oddziaływania na materiał w sposób prowadzący do powstania w nim trwałych zmian. Ich główną zaletą jest to, że można z nich korzystać w przypadku gotowych konstrukcji, maszyn, urządzeń czy nawet elementów przeznaczonych do dalszej obróbki. Badania penetracyjne (PT – Penetrant Testing) znajdują zastosowanie przy wykrywaniu wad spawalniczych, a także zmęczenia materiału oraz uszkodzeń powstałych w wyniku stosowania różnych metod obróbki. Przy ich pomocy można znajdować szczeliny, pęknięcia i pory, które mają bezpośrednią styczność z powierzchnią. Zaletą stosowania badań penetracyjnych jest szybkie uzyskiwanie wyników i to, że sprawdza się ona przy powierzchniach o skomplikowanych kształtach. Plusem będzie też możliwość ich wykonania tuż po zakończeniu prac spawalniczych. Wadą badań PT jest jednak to, że pozwalają one na znajdowanie tylko tych nieciągłości, które mają styczność z powierzchnią.

W jaki sposób przeprowadza się badania penetracyjne?

Badania penetracyjne są stosunkowo proste i da się je przeprowadzić w krótkim czasie. Opierają się o wykorzystanie zjawisk kapilarnych związanych z przemieszczaniem się cieczy w niewielkich przestrzeniach. Badanie wykonuje się z użyciem tzw. penetrantu, czyli substancji, którą nanosi się na oczyszczoną powierzchnię, pozwalając jej na przeniknięcie w głąb materiału. Jej nadmiar usuwa się, korzystając ze zmywacza. Następnie nanosi się warstwę wywoływacza, która wchodząc w reakcję z penetrantem, wskazuje miejsca, w których znajdują się uszkodzenia i niedoskonałości powierzchni. Zwykle penetrant ma dobrze widoczną barwę, np. czerwoną, kontrastującą z wywoływaczem. W niektórych przypadkach używa się penetrantów fluorescencyjnych, co pozwala na prowadzenie obserwacji w świetle ultrafioletowym, ułatwiającym dostrzeżenie ujawnionych nieciągłości. Badania penetracyjne można wykonać w Centrum Badawczo-Rozwojowym PALAB, które oferuje również badania metalograficzne oraz badania metodami niszczącymi i nieniszczącymi.